De houtkachel als verwarming

Eerlijk is eerlijk: een open haard kan er prachtig uitzien en is misschien wel het middelpunt momenteel van je woonkamer. Doordat de vlammen niet achter het glas zitten is de beleving intens; de geuren van vers knapperend hout komen je huiskamer binnen en je waant je even terug in de tijd. Maar een houtkachel is duurzamer, goedkoper en brengt net zoveel sfeer in huis! De keuze is wat ons betreft wel erg snel gemaakt. De houtkachel wint op alle terreinen. In dit artikel proberen we je niet perse te overtuigen van ons gelijk. Wel proberen we alle voordelen van een dergelijke kachel met je te bespreken. Tevens besteden we aandacht aan overige zaken, zoals brandveiligheid, kosten, vervuiling en sluiten we het artikel af met veel goede tips. 

Het rendement van de houtkachel

De houtkachel is echt weer terug van weggeweest en daarmee keert ook die o zo gezellige warmte weer terug. Want wie een houtkachel gewend is geweest of er ooit eens een avond voor heeft gezeten, kent die heerlijke warmte. Maar dat de kachel weer populairder is dan hij ooit is geweest heeft nog een bijzondere reden. De energieprijzen zijn de laatste jaren onderhevig aan schommelingen. Hout is daarentegen nog altijd vrij goedkoop en je woning warm stoken (convectiewarmte) met een kachel is nog altijd goedkoper dan het stoken met gas en al helemaal dan het verwarmen d.m.v. elektriciteit. Het rendement van dit type kachel is, vergeleken met een open haard, vele malen hoger! De meest moderne houtkachels hebben een rendement van maar liefst tachtig procent of hoger. Dit betekent dat maar twintig procent van de warmte het huis verlaat. Een open haard heeft maximaal een rendement van twintig procent. De rest van de warmte verdwijnt via de schoorsteen. Uiteraard zijn kleine verschillen in het rendement hierin mogelijk maar over het algemeen zijn het energieverslinders en kost het meer dan dat ze iets opleveren. Hoe het komt dat een houtkachel meer rendement oplevert? Het rendement zit hem in de ruimte, deze is namelijk hermetisch afgesloten van de omgeving. Daardoor wordt het vuur 'heter' en stijgt de temperatuur binnenin. Overigens worden in sommige kachels alle vrijgekomen gassen verbrandt. In oudere houtkachels is dit niet altijd het geval. Over het algemeen geldt dus: hoe moderner de kachel des te meer rendement levert het op. Verder kun je erop rekenen dat je minder tijd kwijt bent met het vullen van dergelijke houtkachels. Je hoeft minder vaak hout of briketten in te kopen en bent daarom in totaal veel minder tijd kwijt. 

Wat zijn de totale kosten?

De totale kosten zijn moeilijk in te schatten. We weten namelijk niet hoeveel geld je over hebt voor een kachel. Wil je een nieuwe houtkachel aanschaffen? Of liever een tweedehandse? Wil je een inbouw-, vrijstaande-, hangende-, of inzet houtkachel? Ook het materiaal en de inhoud is van belang en deze kunnen de prijzen nogal doen verschillen. Je zult zelf dus op zoek moeten gaan naar een kachel die bij jouw wensen en budget past. Een houtkachel verbrandt veel minder hout dan een open haard. Gebruik hier o.a. de luchttoevoer voor. Je hoeft minder hout in te slaan (tot wel vijfmaal minder hout) en dat scheelt je enorm in de portemonnee. Een voordeel is trouwens ook dat het verplaatsen (in het geval dat je mocht verhuizen of voor een restyle van je woning gaat) minder tijd kost dan met een open haard bijvoorbeeld. 

Soorten houtkachels

Je houtkachel kun je inbouwen maar je kunt hem ook vrijstaand plaatsen. Bijvoorbeeld midden in de woonkamer, zodat iedereen kan genieten van de vlammen en de warmte door er omheen te zitten. Met een houtkachel kun je overigens je gehele woning verwarmen, hiervoor zijn speciaal geschikt de z.g. 'CV houtkachels'. Er zijn zelfs mogelijkheden om kachels op te hangen, zodat je kamer optisch groter lijkt. De mogelijkheden zijn dus onbeperkt. Echte verschillen kom je eigenlijk tegen wanneer je zoekt op type. De speksteenkachel is bijvoorbeeld een type dat zeer geliefd is, omdat het speksteen warmte perfect opslaat en langzaam afgeeft aan de omgeving (convectiewarmte). Daarnaast heb je z.g. Jotul kachels, die gietijzeren houtkachels leveren. Het bedrijf levert bovendien een lang garantietermijn en een dergelijke kachel is gebruiksvriendelijk en veilig. Een ander soort is de tegelkachel. Dit soort is bijna identiek aan de speksteenkachel maar er wordt een ander soort steen gebruikt. 

Vervuiling, veiligheid en verzekering

Je wilt graag op goede voet leven met je buren? Dan hoef je je weinig zorgen te maken wanneer je een houtkachel gebruikt om je woning warm te stoken. Je hebt namelijk weinig hout nodig om toch goed te kunnen stoken. Doordat je bovendien stookt op hele hoge temperaturen, worden de meeste gassen verbrandt waardoor er weinig smerige rook jouw schoorsteen verlaat. Letten we speciaal op het milieu dan kunnen we wel concluderen dat er weinig giftige stoffen, zoals PAKS en koolmonoxide, vrijkomen bij verbranding. Vele malen minder dan bij de open haard het geval is. Een dergelijke kachel is hermetisch afgesloten van de omgeving. Dit betekent dat je niet bang hoeft te zijn dat er gloeiende koolrestjes of vonken je woonkamer binnen kunnen komen. Een open haard daarentegen is open en je zult altijd in de buurt moeten blijven. Houtkachels hebben natuurlijk wel onderhoud nodig. Met name het rookkanaal (de schoorsteen) moet minimaal eens per jaar worden schoongemaakt. Gebruik je deze echter veelvuldig, dan is een tweejaarlijkse schoonmaak absoluut geen overbodige luxe. Huur hiervoor een erkende schoorsteenveger in die over de noodzakelijke certificaten beschikt. Na afloop van elke schoonmaakbeurt behoor je een bonnetje te krijgen met de noodzakelijke gegevens. Mocht je ooit de verzekering nodig hebben in het geval van een (schoorsteen)brand, dan moet je kunnen aantonen dat de nodige onderhoud heeft plaatsgevonden door een erkende schoorsteenveger. Kun je dit niet voldoende aantonen of is de schoorsteen niet volgens de regels schoongemaakt, dan kun je fluiten naar compensatie. Geen enkele verzekeraar zal de eventuele schade in dat geval vergoeden.

 

De uiteindelijke aanschaf, waar speciaal op letten?

De plaatsing van het object: waar moet hij staan? Let op: verplaatsen is altijd nog mogelijk maar kost wellicht veel tijd en extra geld. 

Wat is de inhoud van de ruimte die hij moet kunnen verwarmen? Schaf liever eentje aan die net iets minder capaciteit heeft om te verwarmen dan een die te groot is. 

Is je woning goed geïsoleerd? Achterhaal hoe dit zit. Deze gegevens moet je combineren met de inhoud van je woning of de kamer die je wilt verwarmen. 

Niet geheel onbelangrijk is het om te berekenen hoeveel gewicht je vloer kan dragen. Sommige houtkachels zijn enorm zwaar, soms wel tot duizenden kilo's zwaar. Het zou een ramp zijn wanneer de vloer het achteraf niet kan dragen en er scheuren ontstaan in je vloer of erger nog.... 

Houtkachel tips

Tot slot willen we dit artikel graag afsluiten met enkele handige tips en algemene informatie over houtkachels. Lees ze met veel aandacht door en maak zo nodig aantekeningen voor jezelf. Gaat je voorkeur uit naar een open haard, ondanks de veel lagere rendement? Waarom zou je dan niet voor een inbouwhaard kiezen? Dit is een compromis tussen een houtkachel en open haard. Hij is compleet ingebouwd in een muur en de voorkant is (eventueel) af te sluiten met glas. Om rookontwikkeling tegen te gaan raden we je aan om zo min mogelijk gebruik te maken van de luchttoevoer. Laat je teveel lucht toe, dan zal er overigens ook meer warmte verdwijnen en krijg je een onvolledige verbranding. Een speksteenkachel behaalt het hoogste rendement! Ook is het van belang om je woning altijd voldoende te blijven ventileren. Zet altijd een rooster of raam open indien je gebruik maakt van je (hout)kachel. Hoe beter de verbranding is, des te witter zal het overgebleven as zijn. Een belangrijke indicatie. Pas eventueel de hoeveelheid hout of de luchttoevoer aan. Gebruik altijd schoon hout! Dit is beter voor het milieu, beter voor de haard en je voorkomt hier sneller een schoorsteenbrand mee. Ook vochtig hout moet je nooit gebruike